bezeklik mağaraları ne demek?

Bezeklik Bin Buda Mağaraları (, ), Çin'in Turfan ve Piçan (Loulan) kentleri arasında yer alan ve 5. yüzyıldan

yüzyıla tarihlenen Budist grottolardan oluşan bir komplekstir. Mağaralar kuzeydoğu Taklamakan Çölü'nde, Karahoca antik kalıntılarının da bulunduğu Yanan Dağlar'ın Mutou Vadisi'nde yer alır. Batı Mutou Vadisi'ndeki kayalıklarda yer alan mağaraların ayakta kalanlarının çoğu 10. ila 13. yüzyıllar arasında Batı Uygur Krallığı'ndan kalmadır.¹²

Duvar resimleri

Bölgede 77 adet oyularak oluşturulmuş mağara bulunmaktadır. Çoğu mağara, genellikle dört dikdörtgen bölüme ayrılmış kemerli tavanlara sahiptir ve bu ayrılmış alanların her biri Buda'yı tasvir eden duvar resimlerini barındırır. Bunun sonucunda her tavan yüzlerce Buda duvar resmi ile kaplıdır. Bazı duvar resimleri, Türkler, Hintler ve Avrupalılar da dahil olmak üzere diğer figürlerle çevrili büyük bir Buda tasvir ederler.

Duvar resimlerinin bazıları sanatsal açıdan basit olmakla birlikte, bazıları dini sanatın başyapıtları olarak sınfılandırılmaktadır.³ Bezeklik Bin Buda Mağaralarını en iyi temsil eden duvar resimleri, “Praṇidhi Sahnesi” olarak adlandırılan ve Sakyamuni’nin geçmiş hayatını tasvir eden büyük boy resimlerdir.⁴

Profesör James A. Millward, orijinal Uygurların fiziksel olarak Mongoloid olduklarını ve Tarım Havzası'nın Hint-Avrupalı yerlileri Toharlar ile karışarak modern Uygurları oluşturduklarını, Mağara 9'da yer alan Uygur resimlerini kanıt göstererek savunmuştur.⁵ Budist Uygurların ürettiği bu resimler Çin ve İran sanatından büyük oranda etkilenmiş ve Soğdlar gibi beyaz Budist halkaları da tasvir etmişlerdir.⁶⁷⁸

Karahoca Krallığı ve Turfan'nın Budist Uygurları, Müslüman Çağatay Hanlığı hükümdarı Khizr Hoca'nın (r. 1389-1399) dini bir savaş sonucunda bölgeyi ele geçirmesi sonucunda İslam inancına geçtiler.⁹ İslam'a geçtikten sonra, Turfan'daki eski Budist Uygurların torunları, atalarının inşa ettiği eserleri unutarak yanlış bir şekilde Budist anıtların Kalmuklar (Cungarlar) tarafından inşa edildiğine inanmaya başladılar.¹⁰

Bezeklik'teki duvar resimleri tarih boyunca büyük zararlar görmüştür. Tapınakların çoğuna, figür tasvirinin İslam'da yasak olmasından ötürü yerel Müslüman nüfus tarafından hasar verilmiş, tüm heykeller yıkılmış, bazı resimler kazınmış ve diğerleri çamurla kaplanmıştır.¹¹ Tasvirlerin gözleri ve ağızları, figürlerin geceleri canlanabileceği konusundaki yerel inanç nedeniyle oyulmuştur.¹²

On dokuzuncu yüzyılın sonlarında ve yirminci yüzyılın başlarında, Avrupalı ve Japon kaşifler kuma gömülmüş sağlam duvar resimleri buldu ve bu resimlerin birçoğu çıkartılarak dünyanın pek çok yerine dağıtıldı. En iyi korunmuş duvar resimlerinden bazıları Alman kâşif Albert von Le Coq tarafından bulundu ve Almanya'ya taşındı. Praṇidhi sahnesini gösterenler gibi büyük parçalar kalıcı olarak Berlin'deki Etnoloji Müzesi'ndeki duvarlara sabitlendi. İkinci Dünya Savaşı sırasında, Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilmiş Berlin Bombalaması sonucunda müzenin yıkılması ile bu resimler yok edildi.¹³

Günümüzde St. Petersburg'daki Ermitaj Müzesi, Japonya'daki Tokyo Ulusal Müzesi, Londra'daki British Museum ve Kore ile Hindistan'ın ulusal müzeleri gibi dünyadaki çeşitli müzelerde resimlerin bazıları sergilenmektedir.

Galeri

Dosya:Turpan-bezeklik-desierto-d03.jpg|Vadiden görünüm Dosya:Bezeklik Thousand Buddha Caves (23367458033).jpg|Mağaralar Dosya:Bezelik Caves 01.jpg|Daha yakından mağaralar Dosya:Turpan-bezeklik-pinturas-d02.jpg|Buda freskoları Dosya:Turpan-bezeklik-pinturas-d01.jpg|Buda freskoları Dosya:Uigure-bezeklik-17.jpg|Bir Uygur prensi Dosya:Museum für Indische Kunst Dahlem Berlin Mai 2006 064.jpg|Uygur prensesleri, mağara 9, Museum für Asiatische Kunst Dosya:Museum für Indische Kunst Dahlem Berlin Mai 2006 063.jpg|Kaftan ve başlık giyen Uygur prensleri, mağara 9 Dosya:Bezeklik Caves - Praṇidhi scene No. 5, Temple No. 9.jpg|Praṇidhi Sahnesi, 5 numara. Dosya:Central Asian Buddhist Monks.jpeg|5 numaralı Pranidhi sahnesinden bir detay Dosya:Bezeklik Caves - Praṇidhi scene No. 6, Temple No. 9.jpg|6 numaralı Pranidhi sahnes Dosya:BezeklikSogdianMerchants.jpg|Buda'ya dua eden Soğdlar Dosya:A brahmin, Bezeklik, Cave 9, probably 8th-9th century AD, wall painting - Ethnological Museum, Berlin - DSC01737.JPG|Bir Hint brahmin figürü, Mağara 9, 8.-9. yy. Dosya:Turpan-bezeklik-pinturas-d03.jpg Dosya:Fragment of a Buddhist Wall Painting, Bazaklik, region of Turfan, Sinkiang, China, Central Asian art, 8th century - Nelson-Atkins Museum of Art - DSC09159.JPG|Bir duvar resmi parçası Dosya:Marchands, dynastie Tang.jpg|Tüccar, Tang Hanedanı Dosya:Museum für Indische Kunst Dahlem Berlin Mai 2006 067.jpg|Dua eden kadın Uygur figürü Dosya:Uigure-bezeklik-19.jpg|Uygur soylusu

</center>

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Orijinal kaynak: bezeklik mağaraları. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

↩
↩
↩
↩
↩
↩
Sims, Eleanor, Boris I. Marshak, Ernst J. Grube, (2002), Peerless Images: Persian Painting and Its Sources, New Haven and London: Yale University Press, p. 154, . ↩
Gasparini, Mariachiara. "A Mathematic Expression of Art: Sino-Iranian and Uighur Textile Interactions and the Turfan Textile Collection in Berlin, " in Rudolf G. Wagner and Monica Juneja (eds), Transcultural Studies, Ruprecht-Karls Universität Heidelberg, No 1 (2014), pp 134-163. . See also endnote #32 . (Accessed 3 September 2016.) ↩
↩
↩
↩
↩
↩